گرجی‌محله

گرجی‌محله          

Gorjimahalle

روستایی واقع در دهستان سدن رستاق شرقی، بخش مرکزی شهرستان کردکوی، استان گلستان.

روستای گُرجی محله به گویش محلی گُرجی مَلِه، در فاصله 10 کیلومتری شرق شهر کردکوی و در نقطه‌ی ً22  َ13 °54 طول جغرافیایی و در نقطه‌ی ً4  َ49 °36 عرض جغرافیایی و در ارتفاع یک متر از سطح دریا قرار دارد.[1]

این روستا از شمال به جاده سراسری گرگان-ساری، از جنوب به زمین‌های زراعی، روستای مفیدآباد و جاده قدیمی گرگان-کردکوی (کهنه‌خط یا جاده شاه عباسی)، از غرب به روستای زراع محله و از شرق به زمین‌های زراعی و جاده روستای دنگلان محدود می‌شود. مسیر دو نهر نیز در دو سمت شرق و غرب روستا قرار دارد.

نام روستای گرجی‌محله احتمالاً به حضور گرجی‌ها در استان مازندران، به‌ویژه گرجی‌محله اشرف (بهشهر) و غرب استرآباد در عصر صفویان (دوران شاه عباس) بازمی‌گردد. بخشی از این مردم در محل کنونی روستای گرجی‌محله ساکن شده و به تدریج این منطقه به نام «گرجی‌محله» نامیده شد، هرچند امروزه اثری از آنان باقی نمانده است.

قدیمی‌ترین سند مکتوبی که نام «گرجی‌محله» در آن آمده، مبایعه‌نامه‌ای مربوط به سال ۱۲۴۰ قمری است. در این سند، حاجی محمدابراهیم حصه و رسد شرعیه، مالک مزرعه بالو (یا یالو) و زمین‌های گرجی‌محله، این املاک را به مبلغ پنجاه و پنج تومان به همشیره دیگر خود به نام راضیه بیگم فروخته است. [2]

همچنین احکامی از سال‌های ۱۲۹۶، ۱۳۰۷، ۱۳۱۰ و ۱۳۱۱ قمری موجود است که بر اساس آن‌ها، قریه گرجی‌محله به همراه سایر روستاهای اطراف، از پرداخت عوارض و صادریات دیوانی و همچنین قیمت کاه و کلش معاف شده‌اند.[3] همین اسناد نشان می‌دهد که این روستا، مانند برخی از روستاهای اطراف، متعلق به خاندان مفیدی بوده است. علاوه بر این، گرجی‌محله در دوران قاجار نیز «از مال آقایان قاجار و سادات شهری» به شمار می‌رفته است[4]

مأمورانی که در عصر قاجار به ولایت استرآباد وارد شده‌اند، از جمله  میرزا ابراهیم[5] و رابینو[6]،، گرجی‌محله را به عنوان یکی از روستاهای بلوک سدن رستاق معرفی کرده‌اند.

قدیمی‌ترین آمار جمعیتی روستای گرجی‌محله مربوط به سال ۱۲۷۶ قمری (زمان حکومت ملک‌آراء) است که در آن، گرجی‌محله دارای ۳۰ خانوار با مجموع ۱۲۱ نفر جمعیت بوده است. از این تعداد، ۳۰ نفر مرد زن‌دار، ۳۳ نفر زن شوهردار، ۱۱ نفر مرد بی‌زن، ۶ نفر زن بی‌شوهر، ۱۹ نفر پسر صغر، ۷ نفر دختر کبیر و ۱۵ نفر دختر صغر بوده‌اند.[7] در سال ۱۲۹۶ قمری جمعیت روستای گرجی‌محله حدود ۱۰۰ نفر گزارش شده است. [8]

جمعیت روستای گرجی‌محله در بازه سال‌های ۱۳۳۵ تا ۱۳۹۵ به شرح زیر بوده است:[9]

اهالی گرجی‌محله تماماً مسلمان و شیعه‌مذهب هستند و به زبان تبری سخن می‌گویند. از جمله نام‌های خانوادگی آنان می‌توان به خلیلی، ابراهیم‌پور، صادقی‌نژاد، درزی، مازندرانی، اسلامی مهاجر، فیروزکوهی و غیره اشاره کرد. اهالی این روستا حدود ۲۰۰ هکتار زمین زراعی با نام‌های رضاآباد، گلند صحرایی و چغندر جاری لله‌بِن دارند که در آن به کشت محصولاتی همچون گندم، کلزا، سویا، شالی و غیره مشغولند.[10] در گذشته، آب اهالی گرجی‌محله ازطریق قنات[11] و آب‌های سرازیر شده از نواحی جنوبی تأمین می‌شد، اما امروزه آب شرب و کشاورزی از طریق حفر چاه تأمین می‌گردد. بافت سنتی روستا با اجرای طرح هادی به‌طور کامل تغییر یافته است؛ این تغییرات را می‌توان از همان ابتدای ورودی روستا به‌وضوح مشاهده کرد. روستای گرجی‌محله دارای مرکز خدمات کشاورزی، یک باب مسجد، دبستان ابتدایی، یک باب نانوایی و خانه بهداشت می‌باشد. همچنین در دوران جنگ تحمیلی ایران و عراق، چهار نفر از اهالی این روستا به شهادت رسیدند.