پارك جنگلي امام رضا(ع)
پارک جنگلی امام رضا (ع)، (جنگل كردكوي)
Imam Reza Forest Park
پارک جنگلی در جنوب کردکوی.
این پارک در فاصله 4 کیلومتری ضلع جنوبی شهرستان کردکوی، واقع و در سال 1356ش احداث شده است. موقعیت جغرافیایی این پارک، 54 درجه، 6 دقیقه تا 54 درجه و 5 دقیقه طول‌شرقی و 36 درجه و 45 دقیقه تا 36 درجه و 43 دقیقه عرض‌شمالی و مساحت آن 54/55 هکتار، که 5/1هکتار در قسمت شمالی آن، زمینهای کشاورزی است.
محدوده‌ی پارک دارای حداقل ارتفاع 145 متر و حداکثر ارتفاع 360 متر از سطح دریای آزاد و شیب عمومی پارک، شمالی و بیشترین و کمترین درصد فراوانی در طبقه‌ی شیب به ترتیب، 5-8 درصد و بیشتر از 65 درصد است.
متوسط دمای سالانه پارک، 45/16 درجه سانتی‌گراد و درجه‌ی حرارت سالانه بین 5/17-5/15 درجه سانتی‌گراد متغیر است. این منطقه دارای رطوبت نسبی سالانه 5/61 درصد است. ماه‌های بهمن و مرداد بیشترین رطوبت نسبی را دارند. در همه ماه‌های سال، در این محدوده بارندگی وجود دارد که متوسط بارندگی ماهانه 5/47 میلیمتر است. در مجموع، آب و هوای پارک معتدل نیمه مرطوب می‌باشد.
همچنین، چینه‌شناسی سنگی محدوده‌ی این پارک شامل سازند شیست گرگان، سازند لار، نهشته لسی و مخروط افکنه و پادگانه‌های آبرفتی جدید است.
در محدوده‌ی پارک، رودخانه‌ای دائمی به نام پلنگپا (چهارکوه) جریان دارد. این رودخانه از ارتفاع حدود 1500 متری سرچشمه گرفته و در ارتفاع 220 متری وارد پارک می‌شود. هنگام گذر، محدوده‌ی پارک را به دو قسمت شمالی و جنوبی تقسیم می‌کند. دبی رودخانهی پلنگپا در بهمن ماه 100 لیتر در ثانیه اندازه‌گیری شده است.همچنین، رودخانه دوآب با طول حدود 375 متر، در مرز شمالی پارک جاری است.
افزون بر این، پارک جنگلی امام رضا(ع) از عناصر گیاهی متنوعی برخوردار است. عناصر درختی آن عمدتاً از درختان پهن برگ از جمله گونه‌های ممرز و انجیلی همراه با گونه‌های راش، بلوط، افرا، توسکا، لرگ، افرا پلت، بلند مازو، خرمندی و توسکا ییلاقی تشکیل شده است. ارتفاع متوسط درختان، 12 متر است. به طور کلی، میزان درصد تاج پوشش درختی در محدوده‌ی پارک، حدود 80 درصد، درختچه‌ای حدود 12درصد و گیاهان علفی کف جنگلی 20درصد برآورد شده است. گونه‌های درختچه‌ای از تمشک، ازگیل، سیاه ولیک، سرخ ولیک، کوله خاس، نسترن وحشی و آلوچه تشکیل شده است و گونه‌های علفی موجود نیز آسپرولا، پامچال، گل بنفشه، فرفیون، گزنه، سیکلامن، متامتی، شبه گراس، انواع گرامینه و انواع قارچ‌ها هستند.
همچنین، وجود دره کم عمق در این پارک باعث شده که خرد اقلیم‌های ویژه‌ای را با پوشش گیاهی متنوع‌تری به وجود آورد. این دره‌ها در بیشتر فصول سال بی‌آب هستند. گونه‌های لرگ و توسکا که گونه‌های آب دوست هستند، در حریم این دره‌ها بیشتر دیده می‌شوند و گونه‌های علفی پامچال و بنفشه نیز در این قسمت به وفور یافت می‌شوند.
توده‌ی ممرز- راشستان در انتهای جنوبی پارک شروع می‌شود و تا قسمت‌های میانی را دربر می‌گیرد و بیش از نیمی از مساحت پارک را می‌پوشاند. در این جامعه، گونه‌ی غالب، ممرز است. در قسمت‌های جنوبی پارک (خارج از پارک) در ارتفاعات بالاتر، جامعه راش به تدریج ظاهر شده و جوامع راش - ممرزستان و همچنین راشستان خالص را به وجود میآورند.
توده‌ی انجیلی - ممرزستان از قسمت‌های میانی تا انتهای مرز شمالی پارک ادامه پیدا می‌کند و گونه‌ی غالب آن، انجیلی، با گونه‌های ممرز، بلوط، افرا، توسکا و لرگ همراه است. وجود درختان بلوط به صورت پراکنده با قطرهای کم و بیش بالا، نشانگر آن است که جامعه اصلی بلوطستان بوده که در اثر تخریب و قطع بی‌رویه، درختان ممرز و انجیلی بر بلوط غلبه کردهاند. در بررسی پرندگان، 18 گونه پرنده از 4 راسته متعلق به 14 خانواده دیده شده است که در مجموع، سینه‌سرخ، چرخ ریسک بزرگ و سهره‌ی جنگلی بیشترین فراوانی را در بین سایر پرندگان داشته‌اند.
پارک جنگلی امام رضا(ع)، با برخورداری از جاذبه‌های بالقوه و قرارگیری در مسیر ارتفاعات درازنو و رادکان و همچنین با گسترش امکانات تفرجی در سطح آن، دارای قابلیت جذب گردشگران است. خدمات عمومی پارک شامل آب آشامیدنی و مصارف بهداشتی، برقرسانی، جمعآوری زباله و خدمات ویژه پاسگاه، هتل، رستوران و چایخانه است. در حال حاضر، مدیریت پارک بر عهده‌ی شهرداری شهرستان کردکوی است.
منابع:
• دُربیکی، مزدک. (1389). طبیعت. در: مؤسسه فرهنگی میرداماد و رحمت‌الله رجائی (گردآورندگان). گلستانه: مجموعه مقالاتی درباره‌ی جرجان و استرآباد: استان گلستان (82-41). گرگان: نشر پیک ریحان.
• شرکت مشاور روان آب گرگان. (1375). طرح بهره‌وری پارک جنگلی امام رضا شهرستان کردکوی. اداره منابع طبيعي شهرستان كردكوي.
• گرگانی، مایسا. (1391). بررسی جامعه پرندگان جنگل‌های اولیه و دست کاشت در غرب استان گلستان. پایاننامه کارشناسی ارشد چاپ نشده. دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان.